ایمنی صنعتی

پس  از وارد شدن به داخل خودرو، پنجره های خودرو را پایین کشیده و صبر کنید تا هوای داخل خودرو عوض شود، بعد ازچند دقیقه می توانید سیستم تهویه مطبوع  خودرو را روشن نمایید.

آایا می دانید دلیل انجام این کار چیست؟

بر اساس تحقیقات صورت گرفته ، داشبورد ، صندلی وسیستم تهویه هوای  خودرو از خود گازبنزن ساطع می کنند که یک گازبسیار سمی و سرطانزاست( حتما" بارها بویی شبیه پلاستیک گرم شده را در خودرویتان احساس کرده اید ،این همان بوی گاز سرطانزای بنزن است.) علاوه بر سرطانزایی ، گاز بنزن به استخوان ها اسیب رسانده ( مسمومیت استخوان ها) ونیز باعث ابتلا به انومیا (نوعی از سرطان خون مربوط به گلوبولهای قرمز خون)  و کاهش سطح گلوبولهای سفید بدن می گردد.همچنین تماس طولانی مدت با این گاز سمی باعث ابتلا به لوکمیا (نوع دیگری از سرطان خون مربوط به گلوبولهای سفید خون) ودر مواردی همزمان با افزایش ریسک ابتلا به سرطان  باعث سقط جنین در خانمها نیز می گردد.

   جالب است بدانید:

میزان سطح قابل قبول بنزن در هوای ازاد حدود 50 میلی گرم در هر فوت مربع می باشد،در حالیکه میزان بنزن موجود در داخل یک خودروی پارک شده با پنجره های بسته بین 200تا 400 میلی گرم می باشد.حال اگر این خودرو در فضای باز و زیر نور خورشید  در دمای بالای 60 درجه فارنهایت  پارک شده باشد سطح بنزن موجود در فضای داخل ان بین 2000 تا 4000 میلی گرم بالا می رود  که 40 برابر بیشتر از سطح قابل قبول ان می باشد.

افرادیکه سوار خودرویی با  پنجره های بسته می شوند بطور اجتناب ناپذیری در معرض تنفس پی در پی و بیش از اندازه این گاز مهلک و سمی قرار می گیرند.

  علاوه بر موارد ذکر شده بالا بنزن گازیست که :

کلیه ها و کبد را تحت تاثیر قرار داده و از همه خطرناکتر اینکه بدن انسان به سختی می تواند این ماده سمی و خطرناک را  دفع نماید.

  ((پس دوستان عزیز قبل از سوار شدن داخل خودرو، پنجره ها و درب خودرویتان را باز نمایید و بگذارید هوای سمی و زهرالود انباشته شده داخل اطاق خودرو خارج گردد، به عبارت دیگر این ماده سمی را از فضای خودروی خود بیرون برانید.))

مقدمه :

انسان و بسیاری از موجودات به شیوه های مختلف زباله تولید می کنند که تولید زباله بطور چشمگیری رو به افزایش است این افزایش و تولید موجب بحرانهایی در زمینه محیط زیست گردیده است که حیات موجودات کره زمین را بامشکلات جدی روبرو ساخته است . تولید آلاینده های مختلف زباله که هرروز برتعداد وتنوع آنها افزوده میشود سبب شده که ضمن خسارت به منابع اصلی ( آب ، خاک ، هوا ) با مقادیر زیاد مواد زاید به اشکال جامد ، نیمه جامد ، مایع و گاز مواجه شده ایم و این بدان معناست که بشر به دست خود عرصه زندگی را برخود و سایر موجودات تنگ نموده است

استفاده از چهل و هشت هزار ماده شیمیایی در زندگانی روزمره که تاکنون تنها خاصیت سرطان زایی پانصد نوع آن به اثبات رسیده نوعی تهدید جدی برای محیط زیست وسلامت انسان به شماره میرود.

براساس مطالعه WHO عدم توجه به جمع آوری ودفع مواد زائد میتواند 32 مشکل زیست محیطی بوجود آورد . افراد جامعه باید بدین باور برسند که علاوه بر رعایت موازین بهداشت فردی ملزم به حفظ بهداشت محیط پیرامون خود نیز هستند زیرا درصورت عدم رعایت این موضوع سلامت آنها و سلامت سایر افراد جامعه در مخاطره خواهدافتاد یکی از موارد مهم در زمینه حفظ و ارتقای سلامت افراد و جامعه دفع زباله ومواد زاید صحیح است که متأسفانه درخیلی از مناطق شهری و روستایی بدلیل روشهای نامطلوب جمع آوری زباله، محیط زندگی وسلامت افراد در معرض آلودگی وخطر قرار دارد.

تعریف زباله : بطور معمول به کلیه مواد زاید جامد (فسادپذیر و فسادناپذیر) گفته میشود که درمنازل ، مراکز تهیه وتوزیع وفروش مواد غذایی ، مؤسسات صنعتی وتجاری وکشاورزی و بیمارستانها ومراکز درمانی تولید میشود.

خطرات بهداشتی زباله :

عدم کنترل زباله های شهری وروستایی بعلت مواد آلوده کننده وفساد پذیر و نیز رطوبت وحرارت مناسب پناهگاهی مناسب برای انواع حشرات و جوندگان موذی میباشد. همواره توده های زباله از عوامل اصلی ومولد بسیاری از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوانات و سایر بیماریهای واگیر دار وغیرواگیردار بوده است .

پراکندگی مواد زاید خانگی وصنعتی وتجاری وانتشار زباله های بیمارستانی ازیک سو و تداوم گرما و طولانی شدن زمان برداشت زباله از معابر و اماکن عمومی از سوی دیگر از جمله عوامل مساعد کننده برای تکثیر ورشد سریع بسیاری از باکتریها و انگلها و موجودات و جوندگان موذی میباشد.

مگس با انتقال فیزیکی بسیاری از باکتریها و انگلها نظیر تراخم – اسهالهای مهلک و عفونی و بیماریهای قارچی ومسمومیت غذایی و ... باعث بیمارشدن انسان میگردند.

باکنترل و دفع صحیح بهداشتی زباله حدود 90 درصد از مگسها ، حدود 65 درصد از موشها را میتوان تحت کنترل درآورد.

ترکیبات زباله :

برای عملیات جمع آوری ، نگهداری ، حمل ونقل ، دفع بهداشتی و بازیافت از تجزیه و تحلیل مواد تشکیل دهنده زباله استفاده میشود.

از لحاظ ترکیبات فیزیکی زباله ، زباله تشکیل شده از 1- پس مانده مواد غذایی 2- کاغذ و مقوا 3- پلاستیک و لاستیک 4- پارچه 5- چرم 6- مواد زاید باغ 7- چوب 8- شیشه 9- قوطی های فلزی 10- اشیای بی ارزش ساختمانی ( آجر وسنگ و گچ و... ) 11- خاک و خاشاک 12- استخوان

ترکیبات شیمیایی زباله: ترکیبات فرمولی موادتشکیل دهنده زباله رابرسی میکند همانندمیزان کربن – هیدروژن – اکسیژن-ازت-سولفور-PH ورطوبت

اصول جمع آوری وحمل زباله :

تقریبا 80 درصد از هزینه های مربوط به زباله ها هزینه جمع آوری زباله میباشد از این لحاظ هزینه های سنگینی بر شهرداریها وسازمانها ی وابسته به جمع آوری و دفع زباله ها میگردد.

میزان سرانه زباله درمناطق شهری ایران 658 گرم در روز و درمناطق روستایی بین 220 تا 340 گرم در روز برای هر نفر میباشد و بطور متوسط 240 کیلوگرم درسال برای هرنفر درنظر گرفته میشود.

مواد زباله ای باید پس از تولید دریک محل مناسب با توجه به شرایط بهداشتی و رعایت نکات بهداشتی مراحل عملیاتی در سریعترین زمان ممکن جمع آوری حمل ونقل دفع گردد که بهترین روش ، جمع آوری مستقیم از درب منازل و انتقال به محل دفع میباشند ( دفن یا روشهای دیگر)

درمراحل نگهداری وجمع آوری نقش آموزش وهمکاری متقابل بین تولید کنندگان زباله و پرسنل خدمات شهری در افزایش راندمان عملیات بسیار مؤثر است .

تولید کنندگان زباله باید آگاهی کافی ازاینکه زباله ها را در ظروف مناسب از لحاظ جنس و ظرفیت ( حجم) وزمان تحویل به کارگران خدمات شهرداری داشته باشند.

درهنگام نگهداری زباله ها درمنازل ومحل تولید از ظروف پلاستیکی درب دار یا فلزی ضد زنگ با مقطح دایره ای ونیز استفاده از کیسه پلاستیکی زباله برای حفظ نظافت محیط زیست استفاده شود. بهترین روش جمع آوری زباله ها بطور روزانه است که در کنترل وجلوگیری از رشد و پرورش مگس مؤثر میباشد و بهترین زمان جمع آوری درساعاتی از شبانه روز که شهر خلوت بوده و ترافیکی وجود ندارد صورت گیرد .

انواع روشهای انتقال زباله :

1- استفاده از کامیون زباله کش اتوماتیک

2- استفاده از کامیونهای معمولی بزرگ زباله کش

3- استفاده از وانت

4- استفاده از کانتینرها

5- استفاده از گاری

6- استفاده از قطار و کشتی

تقسیم بندی زباله ها براساس مبداء تولید :

1- زباله های خانگی ( تجاری )

2- زباله های بیمارستانی

3- زباله های رادیواکتیو

4- زباله های شیمیایی

5- زباله های بیولوژیکی

6- مواد زاید قابل اشتعال

انواع روشهای دفع زباله :

1- دفن بهداشتی زباله ها

2- سوزاندن زباله ها

3- کمپوست کردن ( تهیه کود از زباله )

4- تلنبار کردن

5- دفع در رودخانه ، دریا

6- غیره

دفن بهداشتی زباله ها :

روش خاصی است که براساس آن زباله ها را طوری در درون خاک مدفون میکنند که لایه بندی و پوشش دادن به آنها هیچ زیانی به محیط زیست ، موجودات دیگر و انسان نرساند. در روشهای دفن بهداشتی مشکلات زیست محیطی از قبیل بو ، دود و آلودگی خاک و آبهای سطحی وزیر زمینی وجود ندارد برای اجرای دفن بهداشتی مراحل زیر صورت میگیرد : براساس قوانین و دستورالعملهای حفاظت محیط زیست

1- انتخاب محل دفن

2- آماده سازی محل دفن

3- جلوگیری از کنترل آلودگی آبهای زیرزمینی و سطحی در منطقه دفن

مزایای روش دفن بهداشتی :

1- اقتصادی ترین روش میباشد البته درصورتی که زمین به مقدار کافی ومناسب باشد.

2- سرمایه گذاری اولیه آن درمقایسه باسایر مواد دفع بهداشتی زباله کمتر است .

3- برای دفع نهایی زباله نیاز به مراحل ومکمل بعدی ندارد .

4- نیاز به جداسازی مواد ندارد .

5- از زمین دفن برای ایجاد فضای سبز ، پارک ، ... پس از انجام تخلیه و پرشدن ظرفیت محل میتوان استفاده کرد.

معایب روش دفن بهداشتی :

1- برای جوامع پرتراکم زمین مورد نظر درفاصله مناسب در دسترس نیست .

2- گاهی اوقات در اثر بی توجهی مسئولین مربوطه زباله ها بصورت تلنبار تبدیل میشود.

3- بدلیل ایجاد نشت از محل دفن ساختمان سازی مقدورنمیباشد ( به صرفه نیست ) .

4- دراثر تولید گاز متان ونشت شیرابه وتولید گاز Co2 ایجاد خطر انفجار و بالارفتن سختی آبهای زیر زمینی وآلوده شدن آنها میگردد.

سوزاندن زباله :

سوزاندن وتبدیل مواد زاید جامد ( زباله ) به خاکستر و گاز باعث کاهش حجم زیاد زباله گردیده بطوری که اگر بصورت اساسی و با زباله سوزهای مدرن کار سوزاندن زباله صورت گیرد میتواند 80 تا90 درصد از حجم زباله را کاهش دهد.

این روش یک روش اساسی دردفع زباله های بیمارستانی وبرخی مواد زاید خطرناک مطرح میباشد.

هنگامی میتوان نتیجه خوبی از سوزاندن زباله ها گرفت که درهنگام سوختن زباله 1- کار با احتراق کامل صورت گیرد. 2- هیچ گونه آلودگی در محیط اعم از اتمسفر خاک آب و ... بوجود نیاورد 3- از دستگاههای مخصوص زباله سوز استفاده کنیم .

دستگاه زباله سوز ویژه مراکز درمانی وبیمارستانی :

برطبق قوانین جاری کشور سوزاندن زباله ها با دستگاه زباله سوز برای هر بیمارستان از وظایف ضروری میباشد که مدیریت بیمارستان ملزم به انجام آن است دفع سریع زباله های بیمارستانی و مراکز درمانی بعلت جرمهای میکربی و عوامل بیماریزایی ومواد زاید آزمایشگاهی ، پاتولوژیکی ، زواید شیمیایی و دارویی و فضولات سمی دارای اهمیت بهداشتی خاص است .

برای حذف پس مانده ناشی از سوختن مواد زاید باید در محل مناسبی دفن بهداشتی صورت گیرد برای جلوگیری از خروج گازهای سمی وخطرناک ذرات گرد و غبار با استفاده از تجهیزات ویژه تصفیه گازهای متصاعد شده را انجام میدهند.

محاسن :

1- محو سریع زباله دراماکن تولید آن

2- نیاز به زمین کمتری در ارتباط با روش دفن بهداشتی دارد.

3- مواد خاکستر بجا مانده از نظر بیولوژیکی مخاطره انگیز نبوده و قابل دفن هستند .

4- وضعیت آب و هوا و تغییرات جوی اثر مهمی در فرآیند ندارد .

معایب :

1- سرمایه گذاری اولیه بالا

2- موضوع آلودگی هوا درصورت رعایت نکردن اصول زباله سوزی

3- از خود خاکستر ومواد پس مانده بجای میگذارد که نیاز به دفن دارد.

4- احتیاج به پرسنل کارآزموده و مجرب دارد .

5- هزینه نگهداری وتعمیرات دستگاهها بالاست

6- برای دفع نهایی مواد زاید خطرناک ازجمله مواد رادیواکتیو ومواد قابل انفجار روش مناسبی نیست .

محیط کار دارای عوامل مختلفی است که هر کدام می تواند برای کارگران و سایر افرادی که به گونه ای در معرض آن قرار گیرند سلامت آنها را تهدید نماید مانند:

1. عوامل شیمایی محیط کار
2. عوامل فیزیکی محیط کار
3. عوامل بیولوژیکی محیط کار
4. عوامل ارگونومیکی و روانی محیط کار

محیط کار به تنهایی عامل بیماری زایی نیست بلکه شرایط، تفکّر شخص وعدم رعایت اصول بهداشت نیز از عوامل تشدید کننده می باشد.

بیماریهای شغلی دارای مدّت مسئولیت هستند و آن مدتی است که کارگر بعد از قطع تماس با عوامل بیماریزای محیط کار، علائم بیماری را بروز می دهند، در این صورت است که بیماری او ناشی از کار شناخته می شود.

مدّت مسئولیت، مسئولیّت کارفرما و (بیمه گر) در قبال کارگر است.

در مدت زمانی که کارگر در محیط آلوده و بیماریزا کار می کند، طبیعی است که مسئولیت هر نوع خطر از جانب محیط کار که کارگر را تهدید کند با کارفرما است علاوه بر آن حتّی زمانی که کارگر از کار خود جدا شد در صورت بروز بیماری ناشی از کار بر عهده کارفرما است.
تمامی مشاغل دارای خطراتی هستند که باید آنها را شناخته و راه های جلوگیری از آنها را به کار بست:

• کارگری که در واحد صنعتی با جیوه، سرب و یا مواد شیمیایی سر وکار دارد. ممکن است دچار مسمومیت حاد و یا یک بیماری مزمن شود. کارگر معدن در اثر گرد و غبار یا گازهای معدنی، دچار بیماری ریوی می شود.
• کشاروزان در معرض سموم ممکن است دچار بیماری شوند.
• رانندگان، خلبانان و کسانی که در کارگاه های پر صدا کار می کنند دچار عوارض کاهش شنوایی خواهند شد.
• افرادی که با مواد شیمیایی سر و کا دارند ممکن است به بیماریهای پوستی، تنفسی و … دچار شوند.
• کارمندان اداری به علّت بی حرکتی و یا کم تحرکی و یا کار در نور ضعیف و غیر استاندارد می توانند دجار بیماریهای اسکلتی، عضلانی و چشمی شوند.

بیماریهای شغلی بر حسب عامل فیزیکی مولد بیماری در محیط کار عبارتند از:

1. بیماریهای و عوارض ناشی از گرما که ممکن است دچارگرفتگی عضلانی، گرمازدگی، جوش های گرمایی شوند.
2. بیماریها و عوارض ناشی از سرما که ممکن است دچار یخ زدگی، هیپوترمی یا کاهش حرارت مرکزی بدن و آسم و روماتیسم شود.
3. بیماریها و عوارض ناشی از نور، سبب ایجاد خستگی اعصاب، کاهش سلامت چشم و قدرت بینایی و عدم دقّت عمل درکار و کاهش رغبت در کار.
4. بیماریها و عوارض ناشی از صدا، سبب ایجاد کری شغلی، افزایش فشار خون ، کم خوابی، عصانیت و … شود.
5. بیماریها و عوارض ناشی از ارتعاش سبب ایجاد ضایعات استخوانی، ضایعات بافت های نرم، ضایعات مفصلی می گردد.
6. بیماریها و عوارض ناشی از تشعشعات یونزان و غیر یونیزان سبب بوجود آمدن ضایعه در مراکز خونساز، ضایعات دستگاه گوارش، ضایعات سیستم اعصاب مرکزی خواهد شد.

بیماریهای شغلی را بر حسب عامل شیمیایی و تأثیرات آن بر روی ارگان های بدن می توان به صورت ذیل دسته بندی کرد:

1. مواد التهاب آور که محرک و دارای اثر سوزاننده و تاول زا بوده سبب متورم شدن سطوح مخاط مرطوب می شود و قسمت فوقانی دستگاه تنفس را مورد حمله قرار می دهد مانند آلدئیدها، فرمالدئیدها، گرد و غبار، آمونیاک، اسید کرومیک، گارهای سولفور و سولفوریک تعدادی نیز دستگاه تنفسی تحتانی را تحت تأثیر قرار می دهند مانند تری کلرید آرسنیک، بی اکسید و تری اکسید ازت و …
2. مواد خفگی آور: که به علّت اختلال در اکسیداسیون نسوج سبب خفگی خواند شد که خود دو دسته اند خفقان آور ساده و خفقان آور شیمیایی.
   • مواد خفقان آور ساده: گازهایی هستند که از نظر فیزیولوژیکی بی اثر بود بطور کلی با رقیق کردن هوا و اکسیژن موجود در هوای تفنسی سبب کاهش اشباع خون از اکسیژن می شود مانند اتان و متان و …
   • مواد خفقان آور شیمیایی: به علّت اثراتی که دارند از عمل حمل اکسیژن توسط خون از ریه ها جلوگیری می کنند و یا اکسیژنه کردن نسوج را، هر چند هم که خون دارای اکسیژن کافی باشد به هم می زنند مانند اکسید دو کربن، سیانوژن، اسید سیانیدریک و …
3. مواد بیهوشی آور مخدر: که بدون عوارض شدید سیستمیک اثر می گذارند تعدادی از آنها رخوت آور بوده و بر روی سلسله اعصاب مرکز تأثیر دارند مانند هیدروکربورهای استیلنی، ترکیبات اتر، کتون های آلفاتیک و …
4. سموم سیستمیک: که سبب صدمات عضوی به بعضی از اعضاء داخلی مانند کبد، کلیه ها و ریه ها می شود. اغلب هیدروکربورهای هالوژنه ترکیباتی هستند که باعث تخریب سیستم خونساز می شوند. مواد شیمیایی همچنین می توانند سبب بوجود آمدن مسمومیّت شوند از جمله آرسنیک، آهن، روی، سرب، کروم، کادمیوم، نیکل و همچنین حشره کش ها را نام برد.

بیماریهای ناشی از از عوامل ارگونمیکی و روانی به سبب خستگی های مفرط ناشی ار کار در اثر عدم تطابق ابزار با کارگر بوجود می آید. لذا برای نگاهداری و ارتقاء سطح سلامت جسمی و روحی کارگران در همه مشاغل باید عوامل زیان آور محیط کار شناسایی، اندازه گیری، ارزیابی و کنترل شده و معاینات قبل از استخدام و دوره ای به منظورهای ذیل انجام پذیرد:

• نعیین سطح سلامت شاغلین
• تشخیص زودرس بیماریها و درمان آن
• انتخاب کارگران برای مشاغلی که متناسب با ظرفیت های جسمی و روانی آنان باشد.
• تطبیق ابزار کار با وضعیّت جسمانی – روانی کارگر.
• پیشگیری از بیماریهای ناشی از کار

به خاطر داشته باشید برای پیشگیری از بیماریهای ناشی ار کار و ارتقاء سلامت

• عوامل زیان آور محیط کار را شناسایی کنید.
• عوامل زبان آور را ارزیابی کنید.
• عوامل زیان آور را کنترل کنید